วางกลยุทธ์ขับเคลื่อนธุรกิจ สร้างความยั่งยืนสู่สังคม

HIGHLIGHTS :

• 
  ประเด็นสำคัญด้านการวางกลยุทธ์ทางธุรกิจภายใต้กรอบความยั่งยืน ที่สรุปจากการเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ ในหัวข้อ Step by Step Corporate Sustainable Innovation & Transformation โดย คุณ Lin Zhang, Executive Director for Greater China, The Natural Step

เวลาในการอ่าน 3  นาที

คุณเคยสงสัยไหมว่า "โลกเรามาถึงจุดนี้ได้อย่างไร"

จุดนี้หมายถึง จุดที่องค์ประกอบสำคัญของโลกกำลังขาดสมดุลและมีสัญญาณเตือนภัยอันตรายหลายประการ ที่กำลังบ่งบอกว่า เรากำลังเข้าสู่ยุคแห่งการสูญพันธุ์ครั้งที่ 6 ซึ่งหนึ่งในตัวอย่างที่เห็นได้ชัดที่สุดคือ ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่มีความถี่มากขึ้น และทวีความรุนแรงมากขึ้นในทุกๆปี สิ่งที่น่ากังวลยิ่งกว่านั้นคือ เราอาจจะตื่นตระหนกและมีความกังวลเกี่ยวกับภัยพิบัติที่กำลังรายล้อมโลกนี้ ในช่วงเวลาที่เรารับข่าวสารที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับเหตุการณ์นั้นๆ แต่ความกังวลเหล่านั้นกลับหายไป เมื่อเราต่างต้องดำเนินชีวิตประจำวันที่เร่งรีบและไม่ทันฉุกคิดว่า เราทุกคนต่างเป็นส่วนหนึ่งของสังคม องค์กร และประชากรบนโลกใบนี้  ที่นับว่าเป็นทั้งส่วนหนึ่งของปัญหา และส่วนหนึ่งของทางออกในการบรรเทาหายนะที่โลกกำลังเผชิญอยู่

คำถามที่สำคัญ ที่เราต่างต้องทำความเข้าใจ คือ พวกเราทุกๆ คนทั้งในฐานะประชากรโลก และในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งขององค์กร ควรทำอย่างไร ให้การใช้ชีวิตประจำวัน และการประกอบธุรกิจให้สามารถดำเนินไปพร้อมกับการสร้างความยั่งยืน ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม

ในบทความนี้ผู้เขียนขอนำเสนอแนวทางการวางกลยุทธ์ทางธุรกิจภายใต้กรอบความยั่งยืน ที่สรุปจากการเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ ในหัวข้อ Step by Step Corporate Sustainable Innovation & Transformation โดย คุณ Lin Zhang, Executive Director for Greater China, The Natural Step* เป็นวิทยากร ในวันที่ 16 กันยายนที่ผ่านมา ซึ่งมีประเด็นที่สำคัญดังนี้

การวางแผนแบบ Forecasting ไม่สามารถใช้ได้กับการสร้างผลกระทบเชิงบวกด้านความยั่งยืน

เนื่องจากกระบวนการ Forecasting ใช้ข้อมูลในอดีตเพื่อประเมินแนวทางการดำเนินการในอนาคต ซึ่งข้อมูลในอดีตด้านสิ่งแวดล้อมไม่สามารถใช้เป็นเกณฑ์บ่งบอกถึงผลกระทบและความรุนแรงในมิติที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืนได้

วางเป้าหมายด้านความยั่งยืน มองย้อนกลับแบบ Backcasting เพื่อหาวิธีให้ไปถึง

กระบวนการที่ The Natural Step ใช้ในการทำงานร่วมกับองค์กรชั้นนำระดับโลกเพื่อปรับการดำเนินธุรกิจให้สามารถผสมผสานกับเป้าหมายด้านความยั่งยืนอย่างมีประสิทธิภาพคือ แนวคิด Backcasting ซึ่งแนวคิดดังกล่าวคือกระบวนการวางเป้าหมายหรือภาพในอนาคตที่องค์กรต้องการสร้างให้เกิดขึ้น จากนั้นจึงทำการมองย้อนกลับมายังสถานการณ์ในองค์กรในปัจจุบัน วางกลยุทธ์และดำเนินการเพื่อนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายในระยะยาวนั้น โดยทางคุณ Lin ได้เปรียบเทียบ การวางกลยุทธ์แบบ Backcasting เหมือนการเล่นหมากรุก ที่ผู้เล่นต่างมีเป้าหมายในการ Check Mate ซึ่งการเคลื่อนย้ายแต่ละครั้ง ย่อมจะต้องเลือกกลยุทธ์ที่ดีที่สุดในสถานการณ์นั้น และมุ่งเน้นการนำไปสู่ เป้าหมายใหญ่นั่นเอง

เข้าใจกรอบความยั่งยืน จากผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการใช้ชีวิตและการดำเนินธุรกิจ 

ก่อนที่จะเข้าสู่องค์ประกอบของกระบวนการ Backcasting วิทยากรอธิบายถึงการวางกรอบด้านความยั่งยืน ที่เริ่มต้นจากการทำความเข้าใจว่าวิถีการใช้ชีวิตและการดำเนินธุรกิจสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและความเป็นอยู่ของผู้คนในสังคมอย่างไร ซึ่งนิยามของสังคมที่มีความยั่งยืนเป็นพื้นฐานนั้น ธรรมชาติ ควรปราศจากการรบกวนจาก ปัจจัยต่างๆที่ทำให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมเหล่านี้ เช่น

• 
  มวลสารที่เกิดขึ้นจากกระบวนการขุดเจาะแร่ธาตุมาใช้ในกระบวนการผลิตหรือการดำรงชีวิต


• 
  มวลสารหรือสิ่งแปลกปลอมที่เกิดจากกิจกรรมในสังคม เช่นขยะพลาสติก


• 
  ความเสื่อมโทรมของสภาวะแวดล้อม

ซึ่งการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและมีนัยสำคัญของปัญหาต่างๆ เหล่านี้ส่งผลให้ระบบนิเวศทางธรรมชาติไม่สามารถฟื้นฟูตัวเองจากการรบกวนต่างๆที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมของมนุษย์ได้

นอกจากนี้ในสังคมที่มีความยั่งยืนเป็นพื้นฐาน ส่วนใหญ่แล้วผู้คนในสังคมมักมีความเป็นอยู่ที่ดีและสามารถตอบสนองความต้องการพื้นฐานของตนเองได้

วางกลยุทธ์องค์กร โดยใช้กรอบความยั่งยืน

เมื่อเราเข้าใจกรอบความยั่งยืนอย่างชัดเจนแล้ว ขั้นตอนถัดไปคือการใช้กรอบความยั่งยืนดังกล่าว ในกระบวนการวางกลยุทธ์องค์กร เพื่อสนับสนุนการทำงานร่วมกันเพื่อนำไปสู่ ความคิดสร้างสรรค์ การสร้างนวัตกรรม โอกาสและมูลค่าเพิ่ม ซึ่งกระบวนการดังกล่าวมี 4 ขั้นตอน ดังนี้

• 
  A – Vision and Purpose ตั้งเป้าหมายในอนาคตว่าองค์กรต้องการสร้างอนาคตในรูปแบบไหน


• 
  B – How the sustainable principles are violated currently? พิจารณาว่าการดำเนินธุรกิจขององค์กรในปัจจุบันขัดต่อกรอบความยั่งยืนหรือไม่อย่างไร 


• 
  C – Creative solutions ระดมสมอง ค้นหาไอเดีย และโครงการที่สามารถนำพาองค์กรก้าวไปสู่วิสัยทัศน์หรือวัตถุประสงค์ที่ได้ตั้งไว้


• 
  D – Decide on priority จากกระบวนการระดมสมองในข้อ C เราควรพิจารณาจัดลำดับความสำคัญของแผนงานหรือโครงการต่างๆ และควรตั้งคำถามเพิ่มเติมว่าเราสามารถเชิญองค์กรอื่นๆ ในการให้ความร่วมมือหรือดำเนินงานโครงการต่างๆด้วยได้หรือไม่

ทางวิทยากรได้ยกตัวอย่างการประยุกต์ใช้กระบวนการดังกล่าวในการทำงานร่วมกับทีมงานออกแบบผลิตภัณฑ์ของ NIKE ซึ่งกระบวนการดังกล่าวได้ก่อให้เกิด ไอเดีย การออกแบบที่สามารถตอบโจทย์ความยั่งยืนและสามารถลดทอนการพึ่งพาห่วงโซ่อุปทานได้อีกด้วย คุณ Lin เสริมว่าการใช้กระบวนการดังกล่าวนำไปใช้ในการสนับสนุนความร่วมมือระดับองค์กรต่างๆ โดยยกตัวอย่างโครงการ Transition Labs ซึ่งเป็นโครงการที่เกิดจากความร่วมมือระหว่าง The Natural Steps และองค์กรพันธมิตรในอุตสาหกรรมเพื่อแก้ปัญหาความท้าทาย เช่น Circular Lab ประเทศจีน Food Waste Lab ประเทศอิสราเอล หรือ Energy Futures Lab ในประเทศแคนาดา เป็นต้น

กิจกรรมในครั้งนี้ทำให้เห็นถึงความตื่นตัวของผู้เข้าร่วมกิจกรรมทุกๆท่าน ที่ต่างต้องการค้นหาคำตอบว่าองค์กรของตนต้องดำเนินการด้านความยั่งยืนอย่างไร และในขณะเดียวกันก็ทำให้เห็นถึงความจำเป็นอย่างเร่งด่วนในการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความยั่งยืนในวงกว้างและการมีส่วนร่วมสนับสนุนให้เกิดการดำเนินการอย่างจริงจังจากทุกภาคส่วนในการปรับกลยุทธ์และการดำเนินงานให้สอดคล้องกับหลักความยั่งยืนในทุกมิติให้เกิดขึ้นได้จริง

* การอบรมเชิงปฏิบัติการนี้ เป็นส่วนหนึ่งของงาน Corporate Innovation Summit ที่จัดขึ้นโดย RISE ระหว่างวันที่ 15-17 กันยายน 2563

The Natural Step คือองค์กรที่ดำเนินงานด้านการส่งเสริมความรู้ความเข้าใจด้านความยั่งยืน และทำงานร่วมกับองค์กรชั้นนำและพันธมิตรทั่วโลกกว่า 54 ประเทศ และมีประสบการณ์มากกว่า 30 ปี

อ้างอิงข้อมูล https://thenaturalstep.org/

สรุปโดย ดร.ธนรรภรณ์ เศรษฐ์จินดา (อ.แนน)